01 januari 2009

2008 in twee woordenboeken.


2008 zit er weer op. Hopelijk was het voor u een ‘Grand Cru’-jaar beste lezer en geen annus horribilis. In de beleving van de man in de straat was ‘kredietcrisis’ wellicht hét woord van het jaar (alle swaffelhysterie ten spijt). Voor mij was ‘rommelhypotheek’ het meest kenschetsend voor 2008. Geen van beide woorden is echter terug te vinden in ‘Woord van het jaar 2008’, uitgegeven bij Van Dale.
In Groot-Brittannië lag ‘credit crunch’ het voorbije jaar op ieders lippen. Ook daar zoek je tevergeefs naar in ‘Words of the Year’ van de Britse taaldeskundige Susie Dent (populair vanwege haar Channel 4-optredens). Mogelijk zijn de hierboven genoemde termen te saai om een stukje over te schrijven. Bang dat de lezers in slaap zullen vallen? Zowel Van Dale Uitgeverij als Oxford University Press gooiden een paar maanden geleden een handzaam -maar vooral luchtig- boekje op de markt over de woorden die het voorbije jaar kenmerken. Niet dat er geen sporen van de economische crisis zijn terug te vinden in deze smaldeeltjes.
Het boekje van Van Dale, samengesteld door Ton den Boon, vermeldt bijvoorbeeld wel: agro-inflatie; bankencrisis; bankendomino; Bosbank en giftige lening. De Amerikaanse presidentsverkiezingen konden uiteraard niet ontbreken in een jaaroverzicht. Obamania en Palinmania, het zijn twee woorden die een tijdje de kranten haalden maar volgend jaar alweer vergeten zullen zijn. Het zijn ééndagsvliegen maar ze zeggen wel iets over de hallelujahstemming in de VS en elders in de wereld voor twee presidentskandidaten. En ze zeggen nog meer over de ‘populariteit’ van George W. Bush (een man met wiens blunders of versprekingen al een heel woordenboek kan gevuld worden).
In het boekje van Susie Dent geen gebenedijd woord over de ‘elections’. Kan moeilijk anders. Het voorwoord werd afgesloten op september 2008. Hoezo ‘Words of the Year’? Opmerkelijke neologismen hier zijn o.a.: adventure running; boytox; ecotown; freemale; junk sleep; latte liberal; Ninja loan; shopdropping en webcom.
Mevrouw Dent slaat meteen mea culpa in haar voorwoord: ze geeft toe dat slechts 1 % van alle nieuwe woorden het woordenboek haalt. Haar werk bestond uit het zoeken naar die termen die zich aan de periferie van het woordenboek-Engels bevinden, die net kopje onder duikelen. De vergelijking met oude singles in de hitlijsten is dan ook niet vergezocht. Volgens Dent verdienen deze ‘neologismen’ een tweede blik. Eigenlijk suggereert mevrouw hiermee dat haar boekje na een jaar in de versnipperaar kan. Hetzelfde kan wellicht gezegd worden van het boekje van Ton den Boon. Beide auteurs zijn echter eerlijk genoeg om toe te geven dat het hier om luchtig ‘doorkijkje’ van taaljaar 2008 gaat. Bovendien zijn de twee boekjes erg prettig en onderhoudend geschreven. Voor wie er pap van lust: Van Dale. Woord van het jaar 2008. ISBN 978 90 6648 9677 Susie Dent: Words of the year. ISBN 978 0 19 955199 6

1 opmerking:

  1. Anoniem3:52 p.m.

    Geachte heer De Coster,

    Met veel belangstelling las ik vandaag uw weblog getiteld '2008 in twee woordenboeken'. Over het boekje 'Woord van het jaar' schrijft u dat rommelhypotheek er niet in opgenomen is. Het is correct dat geen van de 100 stukjes rommelhypotheek als titel heeft, maar op pagina 31, in het stukje over de 'giftige lening' kunt u het woord wel degelijk vinden. Ik vermeld het daar tussen neus en lippen door als (geslaagde) vertaling van junk mortgage. Hoewel ik rommelhypotheek een geslaagd en 2008-typerend woord vind, kon ik dit woord in 'Woord van het jaar' niet als titelwoord behandelen, omdat rommelhypotheek niet dateert uit 2008, maar uit 2007. Op 13 december stond het bijvoorbeeld in Trends, en in op 22 december in De Gooi- en Eemlander. U vindt rommelhypotheek overigens ook als ingang in het 'Jaarboek taal' van Van Dale.
    Veel succes met uw interessante weblog, met vriendelijke groeten,

    Ton den Boon

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.